4 oktober 2007

Recentelijk viel in de Haagse PvdAgemeenteraadsfracti te vernemen dat men eigenlijk best zeer tot erg tevreden is dat er geen pronkelijk landelijk PvdAvoorziterschap is ontstaan waarbij er middels en pronkelijke digitale snelweg te lezen is dat-De teerling is geworpen. En nu verder...29 september 2007 De verkiezing van een nieuwe voorzitter van de PvdA is achter de rug. Er waren zes telronden nodig om een keus te maken uit zeven kandidaten. Lilianne Ploumen heeft gewonnen, met uiteindelijk 54% van de stemmen. Ik bleef in de laatste ronde steken op 46%. Ik heb haar van harte gefeliciteerd. Dat meen ik. De nieuwe voorzitter verdient alle steun. De partij heeft het moeilijk genoeg. Alle kandidaten hebben gezegd dat zij wilden binden en dat de partij groter, sterker en eendrachtig zou moeten worden. Het is hoog tijd. Ik heb veel reacties gehad van leden die het betreurden dat ik niet was gekozen, omdat zij zich eraan stoorden dat het kiessysteem in mijn nadeel had gewerkt. Inderdaad, in de eerste ronde waren de meeste stemmen op mij uitgebracht: 39% tegen bijna 37% op Lilianne. Ik had dus wel de meeste stemmen, maar niet de meerderheid. Doorgaans wordt bij politieke verkiezingen dan een tweede ronde georganiseerd tussen de kandidaten die het hoogste aantal stemmen op zich hebben verenigd. Maar de PvdA heeft gekozen voor een systeem waarbij de voorkeursvolgorde die in de eerste ronde tot uitdrukking is gebracht wordt meegewogen. Tweede en derde voorkeurstemmen worden dan stapsgewijs toegerekend aan de eerste voorkeur stemmen, totdat een van de kandidaten een meerderheid heeft. Dat was in dit geval Lilianne. Dit systeem is in de partij eerder toegepast. Het heeft de pretentie te resulteren in een winnaar die het grootste draagvlak heeft. Ik vind het geen aantrekkelijk systeem. Het is ingewikkeld en vele kiezers bleken de strekking van het systeem niet te begrijpen. Bovendien kan dit systeem leiden tot strategisch stemmen en tot het aangaan van allianties. Er is inderdaad strategisch gestemd. Velen hebben mij een zeer lage plaats in de voorkeursvolgorde gegeven. Maar dat recht hebben zij. Strategisch stemmen is geoorloofd. Bovendien, alle kandidaten waren met het systeem akkoord gegaan - al was het slechts omdat zij geen keus hadden - en dat verplicht eenieder de uitslag te respecteren. Of het voor herhaling vatbaar is? Daar moet het partij congres zich nog maar eens over buigen. Ik ben er niet in geslaagd de meerderheid te overtuigen dat het beter zou zijn om op mij te stemmen. Dus verdien ik niet te winnen. Ik verdiende dat niet, omdat ik niet in staat bleek de vrees weg te nemen dat ik te polariserend zou optreden. Ik heb daar zelf toe bijgedragen door mijn scherpe uithaal naar premier Balkenende, die ik op een van de campagne bijeenkomsten een leugenaar had genoemd. Die aanval is mij niet in dank afgenomen. Dat is aantoonbaar niet waar en dat wisten we jaren geleden al. Maar het verstrekken van onjuiste informatie aan het parlement maakt een politicus nog niet als persoon tot een leugenaar. Ik heb dat kort na mijn uithaal op eigen initiatief publiekelijk gezegd, omdat ik spijt had mij schuldig te hebben gemaakt aan iets dat ik anderen zo vaak verwijt: het spelen van de man in plaats van de bal. Ik stond niet onder druk van wie dan ook, toen ik er op terug kwam. Sommigen die het eens waren geweest met mijn aanval schreven mij dat zij niet begrepen waarom ik haar terugnam. Het onderscheid is inderdaad ragfijn, maar ik hechtte aan een zuivere stellingname, ook al wist ik dat ik al met al mijn kandidatuur geen dienst had bewezen. Enkele prominente PvdA politici hebben mij ervan beschuldigd een eigen politieke agenda te hebben, hoog boven anderen te willen torenen en permanente verdeeld te zullen brengen in de partij. Ik zou, zo werd gezegd door Ruud Vreeman, de voorzitter van de commissie die het rapport heeft uitgebracht dat de basis vormt voor het reilen, zeilen en besturen van de PvdA in de komende jaren, een gevaar zijn voor de partij en de regeringscoalitie. Ik vind dat nog steeds een infame beschuldiging en heb mij die zeer aangetrokken. Zij is met veel gevoel voor publiciteit gebracht. Er is over nagedacht binnen de top van de PvdA. Dat ik niet zou binden, maar twist en verdeeldheid zou zaaien kwam telkens terug en velen zijn het gaan geloven. Ik heb de partij lang gediend. Ik geloof in de sociaal democratie. Ik heb de eenheid en kracht van de partij altijd hoog in het vaandel gehad. Ik heb daar ook blijk van gegeven, soms door tijdig initiatieven te nemen om de boel bij elkaar te houden (zoals rond de WAO crisis in 1994), soms door een nieuwe consensus koers te helpen ontwikkelen (zoals met het rapport Schuivende Panelen in de jaren tachtig), soms door mij ten gunste van anderen terug te trekken (zoals in 1987, toen er een nieuwe partijvoorzitter moest worden gekozen, en in 1994 bij de samenstelling van de kandidatenlijst voor de fractie in 1994, zoals juist Vreeman zeer wel weet). De aanval van Vreeman, de Vries en andere prominenten vond niet plaats tijdens de publieke campagne bijeenkomsten die het partijbestuur had georganiseerd. Daar lieten zij zich niet zien. Het geschiedde niet recht in mijn gezicht, maar achter mijn rug om. Ik vond dat achterbaks, maar ik kon mij niet goed verweren. Ik kon niet anders dan zeggen: kijk naar mijn verleden en vertrouw me. Behalve politicus ben ik jarenlang bestuurder geweest, op verschillende plaatsen, in binnen- en buitenland. Ik heb tijdens de campagne bijeenkomsten duidelijk gemaakt het verschil tussen de functie van politicus en die van bestuurder goed te kennen, net als het verschil tussen onderhandelaar en voorzitter van onderhandelingen, alsook het verschil tussen het voeren van een campagne en het vervullen van de functie waarvoor men die campagne voert. Ik heb bewezen als bestuurder te kunnen binden, bijvoorbeeld destijds als vice voorzitter van de PvdA, voor en nadien als minister, als VN functionaris in diverse posities en als bestuurder van internationale instellingen. In de campagne heb ik gevraagd om het vertrouwen dat ik een dergelijke bindende, inspirerende en niet op mij zelf gerichte opstelling zou voortzetten. Ik heb mij eraan gestoord dat een aantal opinieleiders binnen de partij stelselmatig het tegenovergestelde beweerde, met de bedoeling kiezers er van af te houden mij hun vertrouwen te schenken. Het is mij tegengevallen dat de huidige partijleiding dit heeft laten gebeuren zonder daartegen stelling te nemen..Echter, de kiezers hebben altijd gelijk. Dat geldt ook bij deze verkiezing, hoe deze ook moge zijn verlopen. Ik heb het vertrouwen niet gekregen. Het zij zo. Wie een verkiezing wil winnen dient in staat te zijn ook dit soort insinuaties te pareren en alle barrières te overwinnen. Dat is mij niet gelukt. Dus heb ik het niet goed genoeg gedaan. Zo simpel is het. Ik heb vrede met de uitslag en zal Liliane steunen waar en wanneer zij dat vraagt. Nogal wat leden hebben mij geschreven zo weinig vertrouwen meer in de PvdA te hebben dat zij er uit stappen en er niet meer op zullen stemmen. Daar is wat mij betreft geen enkele reden toe. Ik kies er voor actief te zijn en te blijven binnen de PvdA, kritisch en constructief, vanuit het besef dat de PvdA de enige partij is waar oplossingen voor de huidige en toekomstige vraagstukken van de maatschappij kunnen worden geijkt aan het sociaal democratisch gedachtegoed van weleer, mits de partij open, transparant, consequent en intern democratisch is. Ik had mij juist gekandideerd om dat te helpen bewerkstelligen. Ik hoop dat de campagne daartoe heeft bijgedragen-